Kortrijk in zichtkaarten: Louis Lagaert

Louis Lagaert, een landelijke uitgever geeft vanaf 1904 ook een reeks met 48 kaarten van Kortrijk uit. Een aantal van zijn kaarten behoren tot de mooiste van Kortrijk in die periode. Voor we de reeks behandelen eerst wat meer over deze uitgever.

Louis Lagaert wordt op 2 mei 1865 geboren in Oost- Vlaanderen in Munte, nu een deelgemeente van Evergem. Munte is een kleine gemeente met in die tijd een 1000-tal inwoners. Vader is Jean Baptiste en moeder Barbara Constantia Van Beversluys.

Louis verhuist later mee met zijn ouders naar Bottelare een drietal km verderop. Hij wordt bediende bij de Belgische spoorwegen en verhuist naar Antwerpen en daarna naar de Lochtstraat 49 in Schaarbeek. Hij huwt er op 30 juni 1888 met de 22 jarige Maria Durieu, geboren in Brussel. Ze woont bij haar moeder Désirée Delahaye, iets verderop in de Robianostraat.

Getuigen en handtekeningen onder de huwelijksakte van Louis Lagaert

Na het huwelijk gaan Louis en Maria in de Robianostraat 86 bij de moeder van Maria wonen. Daar wordt op 28 september 1889 hun zoon Edmond Désiré Louis Lagaert geboren. Acht jaar later opent Louis een boekhandel in de Ooststraat 56 in Schaarbeek, dicht bij de Robianostraat. Hij maakt ook landelijk publiciteit voor boeken en tijdschriften die hij verkoopt.

Almanach du Commerce 1898

Hieronder: publiciteit in de Brugse krant 'La Patrie' van 28 maart 1899

Castelein - phototypie drukker

In 1897 brengt E. Castelein (voornaam niet teruggevonden) zijn drukatelier over van de Rembrandtstraat in Brussel naar de Rue Impériale 20 in Schaarbeek. Hij is gespecialiseerd in het drukken met phototypie. Deze techniek bestaat eruit foto's op spiegelglas over te brengen, en die daarna met een drukpers, in inkt te drukken op papier. Zo kunnen foto's van personen, kunstwerken en andere onderwerpen uitstekend gereproduceerd worden in boeken en tijdschriften.

(Dit is natuurlijk wat simpel uitgelegd, voor meer info bezoek: Phototypie)

Castelein heeft de jaren daarvoor al de druk in phototypie verzorgd van diverse boeken, bulletins voor de Koninklijke Academies van Wetenschap en Geneeskunde en port-folios met afdrukken van foto's of kunstvoorwerpen.

In 1899 verzorgt Castelein de uitgave van een map met reproducties van een selectie van kunstwerken, tentoongesteld op het 'Salon de la Libre Esthétique'. Deze kunstenaarsgroep wordt in 1893 opgericht door Octave Maus, advocaat en schrijver.

Het atelier van Castelein in Schaarbeek bevindt zich nog geen km van de boekhandel van Louis Lagaert in de Ooststraat. Ze zitten allebei in de boekenbranche en leren elkaar rond 1897-98 kennen.

Castelein is op zoek naar iemand die zijn zaak wil overnemen. Hij zal nog een tijdje blijven om Louis Lagaert te begeleiden en de phototypietechniek aan te leren. Vanaf de zomer 1899 verschijnen wetenschappelijke boeken, kunstboeken, prenten enz.. onder hun beide namen. In 1900 stempelt Louis Lagaert zijn correspondentie al af met 'Louis Lagaert, succ.' Hij zal nog tot einde 1902 ook de naam Castelein blijven afdrukken op zjn uitgaves.

Hieronder : publiciteit op 18 augustus 1899 in La Patrie voor een kartonnen bord met afdrukken van de muntstukken in de Union Latiae. De Latijnse muntunie werd in 1865 opgericht door Frankrijk, België Zwitserland en Italië, met als doel de Europese munten in één munteenheid overeen te brengen (zie Latijnse muntunie)

Hieronder: publiciteit uit de Gazette van Kortrijk van 4 januari 1900 en de Brugse krant 'La Patrie' van 23 december 1899

Hieronder:In 1901 geeft Louis een nieuwe editie uit van 'La Libre Esthétique' uit, met vermelding van beide namen. (bespreking uit La Patrie van 6 maart 1901)

In 1898-99 worden ook in België de eerste zichtkaarten met afdruk van een foto op de markt gebracht. Louis Lagaert wil ook kaarten uitgeven. De phototypiedruk leent zich daar uitstekend toe. Er kunnen tot 30 kaarten met een afmeting van 9 op 14 per blad afgedrukt worden.(zie afbeelding hieronder)

Hieronder: negatief op glas van een Lagaertkaart rond 1903 - daaronder: Louis Lagaert gebruikt de cliché (afbeelding) opnieuw voor een genummerde kaart van Schaarbeek rond 1909.

De drukpers(en) voor het drukken van de kaarten heeft Louis. Er moeten nu nog foto's genomen worden of clichés aangekocht bij fotografen. In de beginperiode koopt hij vooral clichés aan Hij kiest voor een mix van afbeeldingen van beroepen, folkore, soldaten, pensionaten en andere instellingen.

Hieronder: voor- en achterkant van een aantal kaarten met opdruk Castelein-Lagaert. De vroegst verzonden kaarten dateren van het midden van 1900.

Hieronder: nog een aantal andere vroege kaarten.

Louis Lagaert geeft ook een aantal kaarten uit van Kortrijk met de vermelding van Castelein. Ik heb er daarvan 3 gevonden, maar het is mogelijk dat er nog meer werden gemaakt. Twee ervan zijn van het Sint-Amandscollege. De derde van de Sint-Michielskerk en het plein dat in die periode nog de 'Area' wordt genoemd (de vroegere speelplaats van het Jezuietencollege).

De afkorting 'Phot.' op de kaarten betekent dus phototypie en niet photographe. Op een aantal sites wordt verkeerdelijk vermeld dat Castelein de fotograaf was en Lagaert de uitgever.

Louis Lagaert heeft ondertussen zijn boekhandel in de Ooostraat gesloten. In de Rue Impériale 20 heeft hij zijn bureau en drukkerij. Hij huurt een woning wat verderop in de Rue de la Consolation (Trooststraat) 64, waar hij met zijn vrouw en zoon Edmond woont. Rond 1905 verhuist hij naar de Rue Impériale 18, waar hij naast zijn drukkerij woont.

Hieronder: Almanach du commerce Brussel 1902

Louis Lagaert drukt dus onder andere postkaarten, adreskaarten, hoofdingen voor brieven, bidprentjes, wetenschappelijke- en kunstwerken, en geeft ook zelf kunst- en wetenschappelijke boeken uit. In het voorjaar van 1902 geeft hij opnieuw de jaarlijkse editie van 'La Libre Esthétique' uit. Castelein wordt nog vermeld als uitgever, maar Louis Lagaert drukt alleen zijn eigen naam in hoofdletters. Een eerste hint dat hij alleen de eigenlijke uitgever is.

Hierboven: publiciteit in het kunsttijdschrift 'L' Art Moderne' van 16 maart 1902 en daaronder kort artikeltje in hetzelfde tijdschrift op 9 maart. Interessant is het feit dat Edouard Nels een aantal kaarten uitgeeft met afbeeldingen van schilderijen en beeldhouwwerken die op het salon werden tentoongesteld.

Hieronder: kaart met publiciteit voor bidprentjes verzonden door Louis Lagaert niet lang na de overname van de drukkerij en daaronder voor- en achterkant van publiciteit voor zichtkaarten met ook nog vermelding van Castelein, maar in klein lettertype.

In 1903 wordt voor de eerste keer de rubriek 'Cartes Postales Illustrées' toegevoegd aan de Almanach du Commerce. Louis Lagaert wordt zowel in 1903 en 1904 niet vermeld onder deze rubriek. Er verschijnt wel publiciteit voor hem in de rubriek 'Photographes - Phototypie'. Daarin laat hij weten dat hij ook zichtkaarten uitgeeft. Vanaf 1904 laat hij de naam Castelein wegvallen in alle publiciteit.

Hieronder: Publiciteit Almanach du Commerce 1904 onder drukkers. Hij laat daarin voor een eerste keer weten dat hij ook zelf postkaarten uitgeeft.

Hieronder: De Rue Impériale rond 1905 - nummer 20 was het tweede huis links - boven het venster een publiciteitsbord voor Louis Lagaert - Louis gebruikte deze foto voor kaart nummer 409 in zijn reeks van Brussel en omstreken. Op de kaart wordt net als op de publiciteit van Lagaert Brussel vermeld, hoewel de straat zich op het grondgebied van Schaarbeek bevond.

Louis maakt ook publiciteit in tijdschriften over fotografie. Hieronder zien we een kaart die hij op maandag 14 december 1903 verzendt naar P. Chambosse in Roanne, in het departement Loire in Frankrijk. Hij moet zijn boodschap op de voorkant schrijven over de afbeelding. Hij laat weten dat hij de tekst in het zwart zal drukken en de clichés zal drukken op een iets groter formaat dan een postkaart. Hij kan later, indien nodig, deze clichés opnieuw gebruiken. Chambosse moet dan de zijne niet opnieuw bezorgen. Een proefdruk zal later in de week volgen en hij complimenteert Chambosse met zijn mooie clichés.

Louis krijgt hier dus een drukopdracht van iemand uit Frankrijk, die waarschijnlijk zijn publiciteit heeft gezien in een krant of tijdschrift. Pierre Chambosse, die deze bestelling plaatst bij Louis is in 1903 een amateur-fotograaf. Hij woont sedert zijn huwelijk met Antoinette Reheiser in 1897 in de Rue Ste. Catherine 13 in Roanne (nu Rue Maréchal Foch), waar Antoinette samen met haar moeder Benoite Sapin een meubelwinkel heeft. In 1905 sluiten ze deze winkel en verhuizen naar de nabijgelegen Place des Promenades Populle, waar Pierre Chambosse een fotowinkel opent. Hij maakt portretten, stadszichten en geeft ook een aantal postkaarten uit van Roanne.

In de eerste jaren na zijn overname van de drukkerij is het zelf uitgeven en drukken van postkaarten zeker niet de voornaamste bezigheid van Louis Lagaert. Hij is wel begonnen met een reeks van Brussel en randgemeenten. en een aantal andere grote steden, zoals Brugge. Vanaf 1904 drijft hij echter de productie op en begint ook zichtkaarten van gemeenten over gans België uit te geven. Hij heeft één of meerdere fotografen die voor hem werken en heel België rondreizen om foto's te maken voor nieuwe zichtkaarten. Verder een vertegenwoordiger en één of meerdere drukkers. Zoon Edmond Lagaert is ondertusen 15 en helpt zijn vader. Hij is vooral geïnteresseerd in fotografie. Louis laat niet alleen publiciteit plaatsen in kranten en tijdschriften maar zendt die ook naar potentiële klanten. Hij gebruikt daarvoor de voor- en of achterkant van zijn zichtkaarten.

Hieronder: Publiciteit van Louis Lagaert voor zichtkaarten en ander drukwerk

Hieronder: kaarten met publiciteit voor drukwerk op achterkant.

Hieronder: voor- en achterkant publiciteit voor zichtkaarten

Hieronder : Louis heeft ook een stempel die hij gebruikt op de voorkant van zijn kaarten.

Hieronder: Voor- en achterkant van een kaart die Louis Lagaert verzendt naar iemand die in het verleden al kaarten heeft besteld uit zijn reeks van Brussel (en omliggende gemeenten). De reeks telt ondertussen meer dan 500 verschillende zichten. Hij stelt voor regelmatig zijn vertegenwoordiger langs te laten komen en hoopt dat deze goed zal ontvangen worden.

De 'Fontaine d' Amour' op de kaart hierboven bevindt zich in de Josaphatvallei in Schaarbeek, een tweetal kilometer verwijderd van de drukkerij van Louis Lagaert. In 1901 beslist de gemeenteraad een openbaar park aan te leggen in de Josaphatvallei. Er worden in 1902 197 eigenaars onteigend. Op 26 juni 1904 wordt het park geopend. De 'Fontaine d' Amour' of Minneborre bevindt zich in het park.

Louis Lagaert brengt nog een kaart van de 'Minneborre' uit met publiciteit voor zijn zichtkaarten: Het café 'Au jardin de L'Amour' van Juste Hulu dicht bij de bron. Het café wordt in 1912 afgebroken. De foto's voor de kaarten zijn nog voor de aanleg van het park genomen.

Hieronder: De minimumoplage van een kaart bij een bestelling bij Louis is 500 ex. De fotograaf van Louis kan voor de clichés zorgen. In de beginperiode moeten de kosten van de clichés ook betaald worden. Er moeten minimum 5 clichés besteld worden en die kosten 2,50 fr per stuk. Bij het nemen van 16 foto's in dezelfde gemeente wordt korting gegeven op de prijs van de clichés. Louis heeft bladen met kaarten waarvoor hijzelf voor het zicht heeft gezorgd ter beschikking om aan te tonen welk mooi werk hij kan afleveren. Een paar jaar later wordt het fotograferen gratis.

Hieronder: achterkant kaart verzonden naar een drukker in Heule. Louis Lagaert vraagt nu 18 fr per duizend kaarten, bij een bestelling van 5000 kaarten (10 zichten in een oplage van 500 ex. per stuk). De prijs van de clichés is gratis en indien de klant de clichés zelf levert zakt de prijs naar 15 fr per 1000, 75 fr. dus voor 5000 kaarten. Omgezet naar de prijs vandaag is dat ongeveer 600 euro of 12 eurocent per kaart.

Hieronder: Dezelfde publiciteit op de achterkant van een kaart van Ukkel, verzonden naar drukker Sottiau in de Georges Moreaustraat in Anderlecht.

Dat Louis Lagaert enorm veel kaarten uitbrengt bewijst de publiciteitskaart hieronder. Hij heeft al een collectie van 8000 kaarten met verschillende zichten van België in voorraad. Hij vermeldt hier geen clichékosten meer.

Hij schrijft ook diverse handelaars aan met het aanbod om hun publiciteit op de achterkant van een mix van zijn kaarten af te drukken. Hij kan hiermee zijn overbodige stock van kaarten die niet meer besteld worden kwijtraken. De handelaars kunnen de kaarten verkopen of gratis uitdelen aan hun klanten. Ook veel andere kaartenuitgevers doen dit. Er werden ondertussen miljoenen kaarten gedrukt en vele uitgevers zitten met heel wat overschot.

Hieronder: Kaart met vooraan de Sarrasins-toren in Gembloux verzonden naar boekhandel Coopman in Waregem, op 24 oktober 1907. Louis vraagt 5 frank per 1000 kaarten. Omgerekend naar vandaag is dan ongeveer 3 eurocent per kaart.

Hieronder: Een aantal van de aangeschreven handelaars gaan op het aanbod van Louis Lagaert in.

Hieronder: Lagaertkaart met achteraan publiciteit voor 'In den Goeden Hoek' in Gent. Daaronder achterkant van een andere vroege Lagaertkaart met publiciteit voor dezelfde winkel.

Hieronder publiciteit voor de drukkerij-boekhandel-papierhandel 'La Province de Namur' op de achterkant van een kaart van Namen.

Hieronder: twee kaarten nog uitgegeven door Castelein en Lagaert, met vooraan publiciteit voor de Joseph Bieswal compagnie. Die heeft in 1889 het merk Côte d' Or gekocht van Charles Neuhaus uit Schaarbeek. In 1909 wordt het eerste logo met de olifant gebruikt. Bieswal kocht bij diverse uitgevers oude kaarten om vooraan zijn reclame te laten drukken.

Louis Lagaert verzendt ook heel wat publiciteit naar scholen, pensionaten, colleges, kloosters en andere instellingen, met het aanbod kaarten van hun instelling uit te geven. Hij doet dit vooral rond 1908 - 09. Hij heeft ondertussen al duizenden kaarten uitgegeven van gemeenten en steden in België. Er zijn per gemeente en stad meerdere scholen en pensionaten, en er zijn er nog altijd heel wat die tot dan toe geen kaarten hebben laten drukken voor hun instelling. Het kan dus de moeite lonen die te contacteren. Hieronder een aantal van deze kaarten die hij in die periode verzendt.

Hieronder: onverzonden kaart met publiciteit.

Hieronder: kaart verzonden naar de abt van het Dominicanenklooster in de Christinastraat in Oostende.

Hieronder: Kaart verzonden naar het hoofd van het Johannimum pensionaat in Grand Halleux, in de provincie Luxemburg. Het Johanninum wordt tussen 1896 en 1898 gebouwd in opdracht van de Broeders van de Christelijke scholen. Tot 1914 worden er alleen duitstalige studenten aanvaard.

Louis krijgt de opdracht niet. Er worden wel enkele kaarten van het instituut uitgegeven.

Hieronder: Twee kaarten met een maand tussentijd verzonden naar Deinze, en een andere een maand later naar Mechelen.

Hieronder: Er zijn in de loop van de jaren wel een aantal pensionaten en scholen die één of meerdere kaarten van hun instelling bestellen bij Louis.

Hieronder: 3 kaarten uit een reeks kaarten die Louis maakt voor 'The English Convent' in de Carmersstraat in Brugge.

Edmond, de zoon van Louis volgt school in het 'Institut Saint-Marie' in de Rue des Palais in Schaarbeek, dicht bij de Rue Impériale. Louis brengt ook een paar kaarten uit van deze school.

Hieronder: Brouwerij Dens in Booischot bestelt een reeks van een tiental zichtkaarten bij Louis.

Louis Lagaert is dus altijd op zoek naar meer werk. In de publiciteit zien we hoe hij vooral nieuwe klanten probeert te werven voor allerhande drukwerk. De zichtkaarten beleven in die jaren ook hun absolute topperiode. Buiten de opdrachten die hij binnenkrijgt heeft hij natuurlijk ook zijn eigen kaarten die hij uitgeeft. Hij heeft daarvoor zoals eerder vermeld één of meerdere fotografen die België rondreizen om foto's te maken. Zoon Edmond leert doet zo ook ervaring op. In 1910 wordt hij ook een eerste keer vermeld in de Almanach in de Rue Impériale. Hij is gespecialiseerd in 'industriële en documentaire' fotografie.

De zichtkaarten van Louis Lagaert

De kaarten van Louis Lagaert behoren vaak tot de mooiste die werden uitgegeven van veel gemeenten en steden. Veel uitgevers en fotografen proberen in de gouden jaren van de zichtkaarten, zo weinig mogelijk volk in beeld te brengen. Het zicht telt en teveel mensen op een kaart wordt als storend ervaren. Het zijn nu nochtans vooral de kaarten met veel 'animatie' die het meest gezocht worden door verzamelaars. Louis geeft zijn fotograaf dus volledige vrijheid. Vanaf 1906 of misschien al eerder neemt ook zoon Edmond een groot aantal foto's.

Hieronder: een aantal van de Lagaertkaarten uit de periode 1903-08 - van de Kust tot de Ardennen

Louis Lagaert brengt ook 'gebeurtenissen' in beeld. De kranten drukken in 1906 nog geen foto's af en er is bij een ramp veel interesse om de foto's op zichtkaarten te zien en te kopen. Zo lezen we in 'Het Land van Aelst' van 6 mei 1906:

Hieronder: enkele kaarten van de overstroming na de stormvloed van 12 maart 1906.

Louis brengt in mei van hetzelfde jaar nog een reeks kaarten uit van een natuurramp. Op 14 mei breekt boven het Leuvense een bijzonder hevig onweer met wolkbreuken uit. Vier uur later neemt het onweer langzaam af. de schade in en buiten Leuven is enorm. Jules Van Grinderbeek, fotograaf in Leuven neemt kort na het onweer en de volgende dagen foto's van de toegebrachte schade. Louis Lagaert gebruikt deze foto's om er een reeks van een 60-tal kaarten van uit te geven.

Maar hij brengt niet alleen maar reeksen over rampen uit. In 1905 brengt hij een aantal reeksen kaarten uit met foto's van de vaderlandse feesten ter gelegenheid van de 75e verjaardag van de onafhankelijkheid van België. Hij brengt ook een afbeelding uit op groot formaat van de aankomst van de koning op het Poelaertplein in Brussel op 21 juli.

In 1910 verschijnt voor de laatste keer publiciteit van Louis Lagaert in de Almanach du Commerce van Brussel.

In 1911 wordt Louis Lagaert helemaal niet meer vermeld onder phototypie. Zijn naam is wel nog terug te vinden onder fotografen en boekhandelaars. Hij plaatst echter geen publiciteit meer. Een jaar later verhuist hij naar de Van Hamméestraat 50 in Schaarbeek. De aanleg van deze straat wordt op 10 oktober 1905 goedgekeurd in de gemeenteraad van Schaarbeek. Er wordt maar in de zomer van 1909 begonnen met het aanleggen van de straat en in 1911 worden de eerste huizen gebouwd. De straat bevindt zich dicht bij de Trooststraat waar Louis een paar jaar heeft gewoond. In 1912 heeft Louis zijn activiteiten in de Rue Impériale stopgezet. In de Almanach vinden we alleen nog Edmond terug in het nummer 18. In nummer 20 zijn geen handelsactiviteiten meer. Edmond wordt ook nog opgenomen in de Almanach in 1913. In 1914 heeft een zekere Penninckx een winkel met bronzen huisvoorwerpen in het nummer 20 van de Rue Impériale.

De vraag is waarom Louis Lagaert in 1912 zijn activiteiten stopzet. Hij is pas 47. De afgelopen 15 jaar heeft hij hard gewerkt en misschien heeft hij gezondheidsproblemen. Zijn zoon Edmond is 23, is fotograaf en zou de zaak in dat geval kunnen overnemen. Dat gebeurt echter niet en de drukkerij wordt ook niet overgelaten of verkocht. Duidt dit op financiële problemen of misschien net het omgekeerde? Heeft Louis door zijn hard werk genoeg verdiend om te rentenieren? Wil Edmond gewoon een carrière als fotograaf zonder de beslommeringen van een winkel en drukkerij? Veel vragen die niemand meer kan beantwoorden.

In 1913 wordt Edmond dus nog vermeld in de Almanach du Commerce. Op 4 augustus 1914 valt Duitsland België binnen en Edmond die zijn militaire dienst heeft gedaan in 1910 als korporaal neemt ook dienst. Hij wordt ingedeeld bij het 1e regiment Grenadiers. Op donderdag 22 april bevindt het regiment zich in het gehucht 'Steenstraete' langs het kanaal van Ieper, in Zuidschote. Om 17 uur worden tussen de Steenstraat en Langemark de ventielen van 5000 door de Duitse genietroepen ingegraven cilinders met chloorgas opengezet. De eerste aanval met gifgas in WO I is een feit. De grenadiers die zich ten noorden van de Steenstratebrug bevinden blijven gespaard van de giftige gaswolk. Ze proberen de Duitse aanvallen in de Steenstraat tegen te houden. Op 23 april gaan de gevechten verder en de Duitsers bezetten het gehucht Lizerne dicjt bij de Steenstraat. Bij een nieuwe aanval van de Duitsers in de Steenstraat doen de Grenadiers een stormaanval met de bajonet op het geweer. Edmond komt bij deze gevechten om het leven.

Edmond wordt overgebracht naar Oostvleteren waar hij begraven wordt. Daar weet niemand waar hij overleden is. Het duurt waarschijnlijk ook geruime tijd voor zijn ouders in Schaarbeek op de hoogte gebracht worden.

Hieronder : Uit L' Echo de Belgique 4 mei 1916 -

Op 22 juli 1916 verschijnt in 'L' Echo Belge' dat in Amsterdam wordt uitgegeven het overlijdensbericht van Edmond.

Na de oorlog vindt men echter zijn begraafplaats niet terug. Op 28 november 1919 wordt vader Louis gecontacteerd maar die weet ook niet waar zijn zoon begraven is. Er wordt door het Belgische leger verder gezocht naar de begraafplaats, maar die wordt niet teruggevonden en Edmond wordt pas op 5 februari 1924 officieel overleden verklaard, waarna een overlijdensakte wordt ingeschreven in Schaarbeek.

In 1920 woont Louis Lagaert nog in de Vanhamméestraat en hij is nu handelsagent.

Kort daarna verhuist Louis naar de Montrose (nu Monrose) straat 50 die de Vanhamméestraat kruist.

Hij blijft werken als handelsvertegenwoordiger tot 1932. Hij is dat jaar 67 en verhuist naar de Houba de Strooperlaan in Brussel. Hij wordt ook nog in 1933 op dit adres vermeld. Dit is het laaste spoor van hem in de Almanach du Commerce. Het is dus mogelijk dat hij rond 1934 overlijdt, maar dat is absoluut niet zeker. Er zou meer onderzoek nodig zijn in de boeken van de Burgerlijke Stand van Schaarbeek om dat te bevestigen. Misschien duikt er ooit een bidprentje op van Louis. Zo heb ik het bidprentje van de vader van Louis teruggevonden.

Conclusie: Louis Lagaert, die vanaf 1897 een boekhandel heeft in Schaarbeek neemt een paar jaar de drukkerij over van Castelei. Naast het drukken en uitgeven van boeken en illustraties, begint hij ook zichtkaarten uit te geven. Vanaf 1903-04 drijft hij vooral zijn productie van zichtkaarten op. De vraag naar steeds meer zichtkaarten is in die periode enorm.. De afbeelding op kaarten, gedrukt met de phototypietechniek zijn scherp en benaderen soms de kwaliteit van een foto. Hij koopt in de beginperiode clichés maar werkt al vlug met fotografen die voor hem Belgïe rondtrekken. Louis is zeker geen voorstander van klassieke zichten en er mag al eens 'volk' staan op zijn kaarten. Ook het standpunt van waaruit de foto's voor de kaarten zijn gemaakt verschillen nog al eens van die op kaarten van andere uitgevers. En zijn fotografen die de plaatsen waar ze foto's nemen niet altijd goed kennen gaan soms op andere locaties foto's nemen, dan de fotografen uit die plaatsen zelf. Deze factoren zorgen er samen voor dat Louis Lagaert heel veel aantrekkelijke kaarten uitgeeft.

Omdat Louis zelf zijn kaarten drukt kan hij ook zelf beslissen in welke oplage hij dit doet. Uit de publiciteit die hij maakt weten we dat hij voor het drukken van kaarten een minimumoplage van 500 ex. verlangt. Hij begint waarschijnlijk met eenzelfde aantal voor zijn eigen kaarten. Bij- of herdrukken van een kaart doet hij misschien al in een kleinere oplage. Sommige minder goedeverkopende zichten uit een reeks krijgen geen tweede druk.

De totale oplage van kaarten uit een reeks zoals die van Kortrijk kan dan ook verschillen van kaart tot kaart. De reeks werd ook niet in één keer op de markt gebracht. Bij het drukken van latere nummers werd Louis zoals de meeste uitgevers voorzichtiger met de oplage. Hij had ondertussen ervaring met hoeveel kaarten er ongeveer werden verkocht en paste zijn oplage dan ook aan. Zo duiken bepaalde nummers uit een reeks kaarten vaak op en zijn andere bijna onvindbaar.

Louis Lagaert werkt hard verder tot 1910, maar zijn activiteiten nemen daarna af. Rond 1912 stopt hij volledig. Het blijft een raadsel waarom. De gouden periode van de postkaart is stilaan voorbij, maar er zal altijd genoeg ander drukwerk zijn. Hij heeft maar één zoon die heel jong in de oorlog overlijdt en er zijn dus ook geen kleinkinderen of achterkleinkinderen die daar meer zouden over kunnen vertellen. Wat gebeurt er met zijn voorraad kaarten na 1912? Blijft hij verder verkopen of verkoopt hij zijn totale stock in één keer? Het is jammer dat deze vragen niet meer kunnen beantwoord worden.