In het vorig bericht zagen we hoe Louis Lagaert vanaf 1900 begint met het drukken van zichtkaarten. In het najaar van 1904 start hij ook met een reeks van Kortrijk. De reeks wordt van begin af aan genummerd en er verschijnen in de loop van de jaren 48 nummers.
Louis Lagaert verandert nogal eens de wijze waarop hij zijn naam op een kaart drukt. Een aantal kaarten van Kortrijk worden nadat ze niet meer leverbaar zijn met dezelfde cliché herdrukt. Het zicht blijft hetzelfde, maar het nummer, de titel en de drukker worden erop vermeld in de stijl die Louis Lagaert in die periode gebruikt.
De opdrukken van Lagaert op de kaarten van Kortrijk:
1. Alleen een nummer - uitgaves najaar 1904 - 1905
Nummer zonder vermelding van de uitgever - het nummer van de kaart staat onderaan - de titel van de kaart wordt vermeld in het Frans en het Nederlands.
2. L.L. - B. - n. -1905
De titel van de kaart wordt vermeld in het Frans en het Nederlands - De Nederlandse titel wordt schuin gedrukt.
3. L.Lagaert, Brux. - N. - variante zonder N. - na september 1905 tot 1908-09
De titel van de kaart wordt voor het grootste deel alleen in het Frans vermeld. Een paar kaarten krijgen een tweetalige titel.
Hieronder: de lijst van kaarten - zeldzaamheid van het zicht (geen rekening houdend met de opdruk) van 1* gemakkelijk tot 5* heel zeldzaam. - Nederlandse titel tussen haakjes indien bestaande
De nummers 41-42-43 heb ik nog niet gevonden.
1. Marché aux Grains. (Koornmarkt) **
2. Place du Casino. (Casinoplaats) ***
3. Rue du Béguinage. (Begynhofstraat) **
4a. Grande Lys et Quai du Reep. (Groote Leie en Reepkaai) ****
4b. zelfde kaart als 4a maar verkeerd genummerd als 14. **
5. Marché au Poisson et Quai du Château. (Vischmarkt en Kasteelkaai) ***
6. Eglise Saint-Michel. (Sint-Michielskerk) ***
7. Le Beffroi. (Halletoren) **
8. Quai du Dauphin. (Dolfijnkaai) **
9. Palais de Justice. (Gerechtshof) **
10.Collège Saint-Amand. (Sint Amands' Collegie) **
11.Monument Palfyn. (Standbeeld Palfyn) **
12.Monument Robbe. (Standbeeld Robbe) **
13.Quai de la Digue et Grande Lys. (Damkaai en Groote Leie) **
14.Grand' Place et Eglise Saint-Martin. (Groote Markt en Sint-Maartenskerk) ***
15.Grand' Place et Hôtel de Ville. (Groote Markt en Stadhuis) ***
16.Grand' Place.- Eglise Saint-Martin et Beffroi (Groote Markt.-Sint-Maartenskerk en Halletoren) ***
17.Hôtel de Ville. (Stadhuis) ***
18.Monument De Haerne. (Standbeeld De Haerne) *
19.Quai de Gand et Grande Lys. (Gentsche Kaai en Groote Leie) **
20.Place et Tours du Broel. (Broelplaats en Broeltorens) **
21.Le Béguinage.**
22.La Lys.***
23.Marché-aux-Grains et Nouvelle Poste.***
24.Tour Saint-Martin.**
25.Rue Longue des Pierres.***
26.Mont de Piété.***
27.Le Marché Couvert.***
28.Nouvelle Poste. **
29.Le Kring et la Petite Lys.***
30.Les Halles.***
31.Le Broel.***
32.Place des Eperons d'Or.****
33.Monument Guido Gezelle.***
34.Le rouissage du lin dans la Lys.***
35.Le pont du Nord.***
36.La Gare.*****
37.L'Ancienne Caserne.****
38.Eglise Saint-Michel.*****
39.Boulevard de Groeninghe.***
40.L'Hôtel de Ville.****
41.onbekend *****
42.onbekend *****
43.onbekend *****
44.Hôtel de Ville et la Rue de la Lys.****
45.Entrée des trains dans la Gare, porte de Tournai.*****
46.Passage à niveau, Faubourg de Tournai. *****
47.Rue de France. ***
48.Marché aux Avoines *****.
Hieronder de afbeeldingen van alle versies die ik heb gevonden: Klik op de kaarten om ze in groter formaat te bekijken.
1.Marché aux Grains - Koornmarkt
2. Place du Casino
3. Rue du Béguinage.
4. Grande Lys et Quai du Reep - kaart als nummer 4 en nummer 14
5. Marché aux Poissons et Quai du Château
6. Eglise Saint-Michel
7. Le Beffroi
8. Quai du Dauphin
9. Palais de Justice
10. Collège Saint-Amand
11. Monument Palfyn
12. Monument Robbe
13. Quai de la Digue et Grande Lys
14. Grand' Place et Eglise Saint-Martin.
15. Grand' Place et Hôtel de Ville
16. Grand' Place.- Eglise Saint-Martin et Beffroi
17. Hôtel de Ville.
18. Monument De Haerne.
19. Quai de Gand et Grande Lys.
20. Place et Tours du Broel
21. Le Béguinage
22. La Lys
23. Marché-aux-Grains et Nouvelle Poste
24. Tour Saint-Martin.
25. Rue Longue des Pierres.
26. Mont de Piété.
27. Le Marché Couvert
28. Nouvelle Poste
29. Le Kring et la Petite Lys
30. Les Halles.
31. Le Broel
32. Place des Eperons d'Or
33. Monument Guido Gezelle.
34. Le rouissage du lin dans la Lys
35. Le pont du Nord
36. La Gare.
37. L'Ancienne Caserne
38. Eglise Saint-Michel
39. Boulevard de Groeninghe
40. L'Hôtel de Ville
44. Hôtel de Ville et la Rue de la Lys.
45. Entrée des trains dans la Gare, porte de Tournai.
46. Passage à niveau, Faubourg de Tournai.
47. Rue de France
48.Marché aux Avoines
De achterkanten:
Louis Lagaert begint met zijn uitgave van zichtkaarten van Kortrijk in het najaar van 1904. De achterkanten van de kaarten zijn dan nog verplicht onverdeeld, en alleen het adres van de bestemmeling mag op de achterkant vermeld worden. Vanaf 1 september 1905 mogen er ook kaarten verzonden worden met een verdeelde achterkant. De linkerkant is voor een korte boodschap en de rechterkant voor het adres. Het gaat aanvankelijk om een proefperiode en alle Europese landen doen mee aan dit nieuw initiatief, behalve het Verenigd-Koninkrijk. Het experiment wordt daarna als geslaagd beschouwd en de ongescheiden achterkant mag blijven.
De Lagaert kaarten met alleen een nummer of L.L.B hebben grotendeels nog een ongescheiden achterkant. Een aantal kaarten die als tweede druk worden uitgegeven rond begin 1906 hebben een gescheiden achterkant. Alle kaarten met L.Lagaert hebben een gescheiden achterkant.
Hieronder: De layout van de achterkant van de Lagaertkaarten bleef dezelde, eerst gedurende de onverdeelde periode en daarna tijdens de verdeelde.
Hierboven: Een Lagaertkaart verzonden in november 1907 met onverdeelde achterkant waarop de afzender zelf een scheiding heeft aangebracht.
Hieronder: gescheiden achterkant van een verzonden en onverzonden Lagaertkaart van Kortrijk.
Louis Lagaert geeft ook een aantal vroege kaarten uit van Kortrijk, met opdruk Castelein-Lagaert (zie uitleg bericht 'Louis Lagaert de uitgever'). Ik heb 3 dergelijke kaarten gevonden:
- L'Aréa et l'église de la Vierge miraculeuse de Groeninghe.
- Collège Saint-Amand.
- L' externat et la chapelle de la Congrégation. Collège Saint Amand.
Verder zijn er ook een viertal kaarten van Louis Lagaert in de stijl van zijn genummerde reeks, maar zonder nummer. De uitgever wordt vermeld als L.Lagaert, Brux.
- L'Hôtel des Postes - zelfde afbeelding als nummer 28 met titel Nouvelle Poste
- Monument de Groeninghe.
- Maitre -Autel de l'Eglise Notre-Dame.
- Cheminée de l'Hôtel de Ville
Op de kaart van Cheminée de l'Hôtel de Ville heeft iemand N40 geschreven; maar dit klopt dus niet.
Is het mogelijk dat deze kaarten dezelfde zijn als de ontbrekende nummers 41, 42 en 43? Kaarten 40 en 44 zijn beiden zichten van het Stadhuis. Het is dus goed mogelijk dat de 3 kaarten daartussen ook van de omgeving zijn. Dit kan alleen maar bevestigd worden als de ontbrekende nummers ooit opduiken.
De oplage en hoe gemakkelijk vind je de Lagaertkaarten van Kortrijk.
In het bericht 'Louis Lagert de uitgever' zagen we hoe Louis een kaart meestal in een oplage van 500 ex. drukte. De eerste 20 kaarten uit de reeks van Kortrijk werden samen of korte tijd na elkaar uitgegeven. De meeste werden één tot twee keer herdrukt. Er werden dan maximum een 1000 tot 1500 kaarten gedrukt per zicht. De nummers hoger dan 20 werden maar één keer gedrukt. Het blijft moeilijk te schatten hoeveel procent per kaart het tot nu toe overleefde. Zelf zou ik dit schatten op maximum 10%. Dit betekent dat het aantal overlevende Lagaertkaarten van Kortrijk kan geschat worden op 50 tot 150 kaarten per kaart. Louis Lagaert was zelf drukker en kon de oplage van zijn kaarten wel altijd aanpassen. Het is mogelijk dat hij minder ex. van een herdruk maakte, en bij de latere nummers in de reeks zelfs geen 500 kaarten meer drukte bij een eerste uitgave.
150 lijkt mij dan ook nog een optimistische schatting. Het zou wel eens goed kunnen dat er van de zeldzaamste kaarten met 5* in de lijst maar een 20 tot 30 tal meer bewaard zijn. De andere kaarten zou ik schatten tussen een 50 à 100.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten