dinsdag 20 juni 2017

Fossati-Mussely - Kaarten 7

John Fossati begint al rond 1901 met het uitgeven van zichtkaarten van Kortrijk. In delen 1 tot 6 zagen we de kaarten die hij in die periode (1901-1906) uitgeeft. Alle achterkanten van deze kaarten zijn nog  onverdeeld, zoals verplicht was tot 1906 (zie bericht: Het begin van de postkaart).
 
Vanaf einde 1906 is er aan de achterkant van de zichtkaarten plaats voor een korte boodschap en het adres. De uitgevers kunnen nu ook de volledige voorkant gebruiken voor de afbeelding. John Fossati die in de afgelopen jaren al heel wat kaarten heeft uitgegeven, brengt einde 1906 nog één reeks kaarten uit. Hij kiest voor een layout met een witte band rond de afbeelding.
 
De uitgever wordt verticaal vermeld, en voor het eerst sinds zijn reeks kleurkaarten wordt de titel van de kaart zowel in het nederlands als het frans vermeld, op de horizontale kaarten naast elkaar en op de verticale onder elkaar. Er wordt gekozen voor rode letters.
 
 
 
 
Van deze reeks heb ik in de afgelopen jaren 12 kaarten gevonden. Hieronder de lijst in alfabetsiche volgorde.
 
- Boulevard Vandepeereboom - Vandepeereboomlaan
- College St-Amand - St. Amands Colegie
- Hotel De Ville - Stadhuis
- Hotel des Postes - Post Hotel
- La Gare - De Statie
- La Nouvelle Caserne - De Nieuwe Kaserne
- Le Rouissage Du Lin - Vlas Rooterij
- Les Tours Du Broel - Broel Torens
- Monument De Groeninghe - Standbeeld Van Groeninghe
- Panorama De La Grand' Place - Panorama Groote Markt
- Vue Sur L' Eglise Saint-Eloi - Zicht op de Sint Eloi's Kerk
- Vue Sur L' Eglise Saint-Martin - Zicht op Sint Martin's Kerk
 
Een aantal van de clichés werden al gebruikt in een vroeger reeks van Fossati.
- Broel Torens in zijn reeks alleen in kleur uitgegeven (zie Fossati 4)
- Vlas Rooterij in reeks 2 (zie Fossati 2)
- Zicht op Sint Martunskerk (zie Fossati 5 en Fossati 6)
 
Klik op de kaarten om ze in groter formaat te bekijken.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

maandag 19 juni 2017

Fossati-Mussely - De scholen

Al vlug nadat er gestart wordt met het uitgeven van stadszichten in 1898-99, zien diverse zichtkaartuitgevers de mogelijkheid in om ook reeksen uit te brengen van scholen en pensionaten. Zo zendt uitgever Louis Lagaert uit Brussel die ook vanaf de eeuwwisseling zichtkaarten uitgeeft van diverse steden, publiciteit naar colleges, pensionaten en religieuze instellingen:
 
 
Voor 10 kaarten in een oplage van 100 ex. elk moet 100 frank betaald worden. Bovenstaande kaart wordt verzonden naar de directaur van het St. Henri pensionaat in Deinze. Die bestelt geen kaarten bij Louis Lagaert. Er verschijnen wel kaarten van het pensionaat, die geleverd worden door de Gentse uitgevers De Graeve en Sugg.
 
In Kortrijk zijn de uitgevers die gespecialiseerd zijn in het uitgeven van 'schoolkaarten', zoals Meslin uit Antwerpen en Van Cortenbergh uit Brussel er vlug bij, en kunnnen een overeenkomst sluiten met de pensionaten 'Les Dames de St; Nicolas' en 'Notre-Dame des Anges'. De zonen van John Fossati gaan vanaf de aankomst van de familie in Kortrijk in 1892 naar het Sint-Amandscollege en doen het daar goed. (zie bericht: Fossati-Mussely De Familie). De jongste zoon Francis Fossati zal later vanaf 1911 tot 1921 als priester-leraar les geven in het college.
 
John Fossati heeft dus goede connecties met de directie van het college, en hij mag als eerste een reeks met kaarten van het Sint-Amandscollege uitgeven. Er zijn daarvoor alleen nog maar een paar losse kaartjes van andere uitgverrs verschenen.
 
Een eerste reeks van 8 kaarten worden uitgegeven rond eind 1903. De lettering van de titel en uitgever is in het bordeaux/bruin. Bij 4 kaarten zijn titel en uitgever recht gedrukt en bij de andere 4 schuin. Na Courtrai, wordt op de kaarten Collège Saint-Amand vermeld en daarna de locatie.
 
- Dortoir du Sacré-Coeur
- L' Externat
- Un Parloir
- Vue Génerale
 
- La Chapelle de la Congrégation
- Le Jardin
- Salle des Jeux
- Salle d' étude de l' Internat
 
Klik op de kaart om in groter formaat te zien
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Er worden ook 3 kaarten uitgegeven met zwarte lettering:
 
- Cour de l' Internat
- La Chapelle
- L' Entrée
 
 
 
 
 
Ook van het 'Pensionnat des Soeurs Paulines ' mag John Fossati een aantal kaarten uitgeven. Ik heb er daar 9 van teruggevonden. Waarschijnlijk eist John ook niet, zoals landelijke uitgevers hoeveel veschillende kaarten er moet gedrukt worden. Opmerkelijk bij de kaarten van de 'Soeurs Paulines' van Fossati is dat ze even vaak in kleur als in zwart-wit uitgave worden teruggevonden.
 
- Chapelle
- Cour des Internes
- Classes
- Dortoir
- Jardin de Notre-Dame de Lourdes
- Jardin des Elèves
- Jardin privé
- Oratoire des Enfants de Marie
- Réfectoire
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Fossati-Mussely - Kaarten 6

In de vorige 5 delen werden al 5 reeksen van de Kortrijkse uitgever Fossati-Mussely behandeld. Deze reeksen bestonden uit 10 tot 20 kaarten. Ik heb ook nog een reeks teruggevonden van een 8-tal kaarten en een paar aparte kaarten.
 
Op de 8 kaarten hieronder wordt rechtsonder op dezelfde manier de uitgever vermeld. Ook 'Courtrai' is op iedere kaart in hetzelfde lettertype vermeld. Bij de eerste twee kaarten komt na Courtrai een punt en bij de andere zes een punt en een streepje.
 
Op één kaart wordt Courtrai echter schuin weergegeven. Op deze kaart ' Vue sur l' Eglise St. Martin' wordt dezelfde cliché gebruikt als op de Fossati- kaart met dezelfde titel in de reeks die wordt afgedrukt op gekleurd karton.
 
De kaarten worden rond 1903 uitgegeven. Dat kunnen we vaststellen aan de hand van het opschrift boven de ingang van het Stadhuis (zie bericht Het Belfort en de Grote Hallen). De buste op de kaart van Guido Gezelle wordt op 20 april 1903 onthuld. In de achtergrond op de kaart zien we nog de neo-klassieke voorgevel van de O.L. Vrouwkerk die in 1905 wordt verwijderd. Alleen de kaart van her Groeninghe monument is van latere datum, want dat wordt pas geplaatst in 1906 en onthuld dat jaar op 5 augustus.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
De achterkant van deze kaarten is onverdeeld. Dit was verplicht tot en met 1906. Alleen het adres van de bestemmeling mocht op de achterkant vermeld worden op deze onverdeelde kaarten. Vooraan mocht er wel geschreven worden, al dan niet door de afbeelding.
 
 
 
Hieronder nog een paar aparte kaarten die werden uitgegeven door Fossati.
 
 
Hierboven: John Fossati geeft rond 1901-02 ook een herdenkingskaart uit van de brand in de Sint-Maartenskerk na een blikseminslag op donderdag 7 augustus 1862.
 
Hieronder: Foto van de Sint-Maartenskerk kort na de blikseminslag, genomen door fotograaf Auguste De Bedts. De tweede foto werd wat later genomen en die werd gebruikt als cliché voor de kaart van Fossati.
 
 
 
 
Hireonder:  Jubilé de l' Immaculée Conception.
 
 
Op 8 december 1904 wordt wereldwijd in katholieke kerken de vijftigste verjaardag van de verklaring (dogma) van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria gevierd. Ook de katholieken in Kortrijk doen mee.
 
Hieronder: artikel op de voorpagina van de katholieke Gazette van Kortrijk, op 15 december 1904:
 
 
John Fossati en Maria Louisa vieren ongetwijdeld mee. Twee broers van Maria Louisa zijn priester, Constant in Manchester en Henri in New Bedford in de VS. Peter de jongere broer van John is bij de Benedictijnen, en Francis de zoon van John en Maria Louisa wil ook priester worden. Het is dus niet vreemd dat John Fossati de Kortrijkse uitgever is die een herinneringskaart aan deze viering uitbrengt.
 
Nadat de kaart uitverkocht is laat hij nog een tweede druk van de kaart maken.
 
 
 
De 'Comptoir Général de Photo' uit Antwerpen brengt voor dezelfde gelegenheid een kaart uit van de versierde Congregatiekapel aan de Wapenplaats (in 1859 gebouwd voor de Jezuiëten).
 
 
 
Hieronder: Een laatste aparte kaart van Fossati is die met een afbeelding ven een muurschildering in de schepenzaal van het stadhuis. Deze muurschildering wordt samen met een aantal andere in de schepenzaal gemaakt in 1875 door Hasselaar Godfried Guppens (1823-1901) in samenwerking met zijn vriend Jan Swerts (1820-1879).
 

 
De inkleuring van de postkaart hierboven werd met de hand gedaan. De kleuren werden door inkleurder op basis van zijn eigen gevoel gedaan. Hieronder  een afbeelding van de muurschildering nu.